چندوقت پیش به توصیه عرفان قانعی‌فرد در رادیو زمانه کتاب The Persian Puzzle که تاریخ روابط ایران و آمریکا را مرور می‌کنه، گرفتم و دارم خورده خورده می‌خونمش. قانعی‌فرد که ظاهرا از صدور مجوز برای ترجمه کتاب ناامید شده، ترجمه‌اش را روی این وبلاگ در دسترس همه گذاشته.
جایی در فصل اول کتاب گفته شده در سال ۱۹۰۶ یعنی سال انقلاب مشروطه، ایران هشتصدهزار پوند به انگلیس و سه میلیون و دویست و پنجاه هزار پوند به روسیه بدهکار بوده. سرم سوت کشید و دروغ چرا باورش هم برام کمی سخت بود، پس رفتم دنبال مرجع.
مطلب ارجاع داده شده به صفحه ۳۳ کتاب The Turban for the crown نوشته سید امیر ارجمند، از قضای روزگار این صفحه این کتاب هم در گوگل بوکز قابل دسترسیه. در این کتاب هم همین‌ مطلب هست البته بدهی به روسیه به واحد روبل گفته شده و داخل پرانتز معادلش که همین عدد گفته شده باشه به پوند آمده. به‌علاوه این توضیح اضافه که این مقدار پول، سه برابر بودجه سالیانه ایران بوده. تلاش برای یافتن مرجع اصلی همچنان ادامه دارد...

ادامه (۱۹ آذر)
تحقیقات بدانجا رسید که، جناب امیر ارجمند خود به کتاب دیگری ارجاع دادند به نام ،THE ECONOMIC HISTORY OF IRAN, 1800-1914 چند خطی از این کتاب را می‌نویسم،
اولین وام دولتی ایران در سال ۱۸۹۲ اخذ شد، زمانی‌که مبلغ پانصدهزار پوند انگلستان از بانک شاهنشاهی ایران وام گرفته شد تا خسارت مطالبه شده شرکت تنباکو ناشی از لغو قرارداد امتیاز تنباکو پرداخت شود. پیش از این تاریخ نیز سه رابطه مالی خارجی اتفاق افتاده بود، مابین سال‌های۱۸۱۰ تا ۱۸۱۳، انگلستان سالیانه مبلغ دویست هزار تومان بعنوان کمک مالی به ایران پرداخت می‌نمود، در سال ۱۸۱۳ و با پایان خصومت روسیه و انگلستان این کمک متوقف شد. بار دوم در سال ۱۸۲۸ و در معاهده ترکمن‌چای ایران به پرداخت بیست میلیون روبل (پنج میلیون تومان) به دولت روسیه متعهد شد. این مبلغ به سرعت و با یاری دومین کمک مالی انگلستان (دویست هزار تومان) که قصد داشت به خروج نیروهای روسیه از آذربایجان سرعت دهد پرداخت گردید. در سال ۱۸۵۴ روسیه از پانصد هزار تومان باقیمانده این بدهی صرف نظر کرد تا بی‌طرفی ایران را در جنگ کرایمین (اوکراین امروزی) تضمین کند.
این هم جدول وامهایی که ایران بعد از سال ۱۸۹۲ از خارجی‌ها گرفته، جمع وام‌های گرفته شده تا سال ۱۹۰۶ صرف‌نظر از اینکه چقدرش تا همین سال بازپرداخت شده و صرف‌نظر از بهره متعلقه میشه همون عددهایی که در کتاب معمای ایرانی آمده.
Template Designed by Douglas Bowman - Updated to New Blogger by: Blogger Team
Modified for 3-Column Layout by Hoctro, a little change by PThemes